Met een onvermogen

In Nederlandse literatuur moet de hoofdpersoon een onvermogen hebben. Om lief te hebben. Om met verdriet om te gaan. Om zich te handhaven in de maatschappij. Om volwassen te worden. Om normaal te doen. Dat is namelijk interessant: het menselijk tekort. In Frankrijk schrijven ze daar al sinds Camus niet meer over maar in Nederland blijven we sinds De Avonden maar aanmodderen met niet-te-benijden figuren die ofwel aan de drank, de drugs, de seks of de depressie zijn. En het loopt slecht met ze af. Ja, wat dacht je dan? Dat iemand met een onvermogen opeens op een Hollywood-achtige wijze de zonsondergang tegemoet galoppeert op zijn witte paard? Dat geloven wij in dit bruine land van de aardappeleters toch helemaal niet? Dat doe je maar in Kansas of Colorado. In de Flevopolder kennen wij helemaal geen zonsondergang en witte paarden zijn voorbehouden aan Sinterklaas, die hier maar ééns in het jaar komt in een tijd waarin we meestal meer sneeuw dan zon zien.

In de Flevopolder kruipen wij de bruine kroeg in met Amstel en Heineken of we strijken neer in een rijtjeshuis bij familie of kennissen en scharen ons rondom de pan met dampende aardappels. Die aardappels mogen tegenwoordig dan vervangen zijn door Italiaanse pasta of Mexicaanse taco, het blijft allemaal aardappelmeel.

Nederlandse hoofdpersonen falen per definitie. Aan helden hebben wij namelijk een broertje dood. Wie in Nederland een held is wordt al snel een kopje kleiner gemaakt. Door een schandaal of pure jaloezie. Heldendom is sinds Michiel de Ruyter niet meer van deze tijd. De enige helden die wij kennen zijn mensen met een handicap, wat wij tegenwoordig overigens ‘beperking’ noemen. Helden die op één been de marathon lopen, die blind gaan slalommen, die kreupel de 100 meter zwemmen, die zonder armpjes gewicht heffen. Dat vinden wij helden. Want die hebben een beperking. Een onvermogen. Ze hebben iets niet en doen dan iets toch. Dat vinden wij mooi.

Maar niet in de literatuur. Daar moet het per definitie allemaal mislukken. Geen gouden medailles voor het leger losers dat de Nederlandse literatuur bevolkt. Geen André Kuipers, geen Epke Zonderland. No sir. Bij voorkeur kan de hoofdpersoon niets én hij doet dan ook nog eens niets, of alles verkeerd. Het totale falen, bladzijden lang. De ene borderline na de andere. Dat lezen wij hier graag en daar schrijven we lovend over (‘indringend! shockerend! verontrustend!), daar geven we literaire prijzen voor en na afloop prikken we allemaal een kruimig aardappeltje. Om het te vieren.. .

Over YorienvdH

Columnist en Podcaster
Dit bericht werd geplaatst in Geen categorie en getagged met . Maak dit favoriet permalink.

Plaats een reactie