Appels kunnen zuur zijn. Over peren hoor je dat zelden. Het is dan ook verwonderlijk dat je uitgerekend in Zuurdijk een perenkwekerij kunt vinden. De perenboomgaard van de familie Loots is officieel gelegen in het buurtschap Ewer, tussen Zuurdijk en Houwerzijl.

Roos en Jacob

Jaarlijks organiseren ze er in september  een zelfplukdag. Je kunt dan voor een zeer voordelige prijs zelf je emmers en kratten komen vullen.  Morgen, zaterdag 23 september, is het weer zo ver!

Dit jaar ben ik er helaas niet bij, maar vorig jaar wel! Ik had erover in de krant gelezen en dat klonk interessant, dus gaf ik me op als belangstellende. Ik ben gek op stoofperen maar ik had nog nooit van mijn leven een peer geplukt. Hoe hoog hingen ze eigenlijk? Ik zag hoge bomen voor me, waar je ladders tegenaan moest planten, zoals in de reclame voor Appelsientje, en legde mijn rammelende huishoudladder alvast in de achterbak van de auto. Nog eens de uitnodiging goed lezen: “Neemt u wel eigen dozen, tassen, plastieken zakken, kratten en dergelijke mee, want die hebben wij niet voorhanden. Oja, misschien ook wel rubberen laarzen, stevige schoenen en/of klompen mee, voor het geval de boomgaard beetje drassig is.” Klompen! Had ik maar klompen. Nou ja, rubberen laarzen zijn ook goed. Geen woord over een ladder.

De naam Zuurdijk komt van Zuderdijk, de vroegere zuiderdijk in het linkerbovenhoekje van de provincie Groningen. Met smaak heeft het dus niet zoveel te maken. Met dijk des te meer, want het dorp stamt uit de twaalfde eeuw, een tijd waarin de zee er vrij spel had. Bij de Sint Luciavloed van 1287 bijvoorbeeld werd de Zuiderdijk helemaal vernield en ook de Simon en Judasvloed wist een paar jaar later flink huis te houden. Het gebied  heeft een lange geschiedenis van inpolderen, onderlopen, droogmalen, inpolderen en weer onderlopen.

In de 18^e en 19^e eeuw had je hier een paar stinkend rijke families die voortdurend aan het polderen waren en met elkaar huwelijken sloten om hun bezittingen nog meer te laten groeien. Deze herenboeren van Zuurdijk vervingen de oude adel van Onno Tamminga van Alberda van Nijenstein en Van Starkenborgh Stachouwer en vormden een nieuwe stand die hier tot eind 19e eeuw de dienst uitmaakte. De boerenrepubliek, noemen ze die tijd. Het was vooral een boerenslimheidsrepubliek want de heren waren zo slim om na een heftige veepest-epidemie direct over te stappen op graanteelt toen er toevallig wereldwijd veel vraag naar graan was. Zo harkten ze behendig nog meer winst binnen, totdat ze uiteindelijk door de graanrepubliek in het oosten van de provincie ingehaald werden.  De herenboeren zijn er niet meer. Nu werken er gewone boeren. Ze laten schapen grazen op de dijken en koeien in de wei en verbouwen aardappels of suikerbieten. Of ze telen fruit, zoals de familie Loots.

Hier  woont ook een twintigste eeuwse boerenzoon annex voormalig gedeputeerde van de provincie Groningen voor de PvdA, thans voorzitter van de Land- en Tuinbouworganisatie. Hij zat ooit bij mij in de klas op het gymnasium in Groningen.  Er zaten wel meer boerenzonen bij mij in de klas. Hoewel ze geen klompen of  overall droegen en ook niet op een strootje kauwden, kon je toch altijd een beetje een mestgeur ruiken als ze voorbij liepen. Tenminste, dat verbeeldden wij ons, verwaande stadsnesten. Het was natuurlijk gewoon een vette roddel die wij als niet-agrarische meisjes graag in stand hielden.

10 kg stoofperen en 5 kg handperen

En in 2016 gaat het niet-agrarische-meisje-van-toen  gewapend met man, emmer en laarzen het platteland op, op pad naar de fruitteler in Zuurdijk, via Aduard, Oldehove en Electra, waar gemaal De Waterwolf nog altijd het water via het Reitdiep terugstuurt naar de zee, via de Electraweg naar Ewer, het buurtschapje bij Zuurdijk.

De huishoudladder blijkt niet nodig. En ook de laarzen kunnen in de auto blijven, want de grond is droog en goed begaanbaar. De perenbomen zijn niet hoger dan twee meter en kunnen vanaf de grond makkelijk worden benaderd. Stoofperen, handperen. Waarom die struiken ‘bomen’ worden genoemd is me een raadsel. Het gaat erg gemakkelijk. Je vult je emmer en Jacob Loots en Roos Tapilatu zetten ‘m daarna op de weegschaal. Tien kilo, zes euro. Kassa. Glaasje perensap, stukje Groninger koek. Een fluitje van een cent. De zwarte katten Tiga en Ouzo cirkelen om de benen van Roos. Als ik vertel dat ik uit ‘stad’ kom is Jacob benieuwd of ik hier wel zou willen wonen. Ik kijk om me heen en bewonder het uitzicht.

Het uitzicht vanuit het bedrijf Loots

De ouders van Jacob Loots begonnen vijftig jaar geleden met het fruitteeltbedrijf. De zoon constateerde in 2010 dat het niet meer uit kon en begon de fruitbomen te rooien om plaats te maken voor akkerbouw.  Sindsdien hebben ze alleen nog granen, bieten, en peren. Dertig are vol stoofperen, de Gieser Wildeman en Winterriet en Conference handperen. Het uitzicht vanaf de boerderij is nu adembenemend ver. Toch maar terug naar ‘stad’. Er moeten tenslotte tien kilo peren worden geschild en gekookt.

Koken met peren

peertje..