Af en toe probeer ik iets van het Griekse nieuws mee te krijgen, maar zonder Google Translate lukt me dat niet goed. Vorige week ontcijferde ik een artikel over een Griekse vrouw die overleden was. Ze was 112 jaar oud geworden. Ze was een van de langstlevende mensen in de wereld en woonde in een zgn ‘blue zone’. Dat zijn een paar uitzonderlijke gebieden in de wereld waar de levensverwachting opvallend hoger ligt dat in de rest van de wereld. Ze zijn te vinden in Nicoya (Costa Rica), Okinawa (Japan), Sardinië (Italië), Loma Linda (Californië, Verenigde Staten) en dus ook op het Griekse eiland Ikaria, niet zo ver van de Turkse kust, ten westen van Samos. Mevrouw Ioanna Proiou Dimitriadou was er al vaak onderwerp van onderzoek geweest, ze werd in diverse Blue-Zone-rapporten genoemd. Ze werd beroemd vanwege haar leeftijd, maar ook vanwege haar weefkunst. Zij was “De Dame van het Weefgetouw”. Volgens de Griekse kranten die vorige week over haar schreven, was ze heel slim, zeer welbespraakt, vol humor en kritisch op mensen die haar met vragen van haar werk kwamen houden. Haar advies voor ons is: Stel jezelf een doel in je leven, daarmee geef je je leven inhoud. En geef nooit op. Wees vriendelijk, wees nooit jaloers, want jaloezie is een heel nare ziekte. En stop met oorlogvoeren. Vervang oorlog door liefde. Vervang wapens door weefgetouwen.’

Ze werd in 1911 geboren als de twaalfde van dertien kinderen. Haar moeder Efthymia, geboren in 1870, was een van de beste weefsters op het eiland. Vroeger maakten ze alles op het weefgetouw, van ondergoed tot mantels, van theedoeken tot tafelkleden, beddenspreien, bruidsjurken… Toen Ioanna nog een baby was, zat haar moeder ook de hele dag aan het weefgetouw, met de kist met wol aan haar voeten. Kleine Ioanna lag in het opengeslagen deksel dat zachtjes op en neer wiegde onder haar moeders voet. Zo sliep ze heerlijk in en huilde ze niet. Haar moeder koos haar later als haar opvolger, omdat Ioanna van jongsaf aan stopte met huilen zodra ze in de buurt kwam van het weefgetouw en een van haar beste leerlingen was.
Haar hele leven heeft Ioanna geweven, maar op het laatst moest ze haar kennis toch overdragen aan een paar jonge meiden in het dorp, die het klosje dankbaar hebben overgenomen en er kunstzinnige producten mee maken.

Dit verhaal over de dame van het weefgetouw, 112 jaar oud, op Ikaria dat nog onder het Turkse Rijk viel toen zij werd geboren, leert ons zoveel!

Ten eerste over haar moeder, Efthymia. Die werkte dus fulltime aan het weefgetouw terwijl ze tussen de bedrijven door toch dertien kinderen baarde en opvoedde.  Stel je eens voor hoe dat was.

Ten tweede Ioanna zelf. Altijd vrolijk en gedecideerd, hoeveel ellende er ook was. Ze zag de hele ellende van de Griekse twintigste eeuw voorbijtrekken, van Turkse overheersing, via Italiaanse bezetting, naar de Katastrofi (de enorme volksverhuizing in 1922), de Twee Wereldoorlogen met de Italiaanse Fascisten, en dan nog eens in de jaren zestig en zeventig het Kolonelsregime en dan nog eens Angela Merkel van de Eurocrisis…  Ze kwamen en ze gingen maar Ioanna bleef weven, wat er ook gebeurde.

Ten derde: oud worden. Zo oud als Ioanna, 112 jaar. Wil jij 112 worden? Ik misschien niet, maar zij deed het en hoe krom ze ook liep, altijd had ze haar koppie erbij.

Zet dit verhaal nu eens af tegen de Generatie Zero, GenZen, die momenteel jong volwassen is, honderd jaar later dan Joanna. Die huidige generatie waarvan je regelmatig hoort dat zij hun werkomgeving ‘onveilig’ noemen zodra ze niet als prinsjes en prinsesjes worden ontvangen door hun baas of hun collega’s. Die graag strooien met woorden als toxic, racistisch, transfobisch, nog voordat ze één draad op een weefgetouw hebben weten te spannen. Die eigenlijk liever niet willen werken als het niet helemaal voorziet in volkomen zelfverwezenlijking, als het niet honderd procent aansluit op hun diepste passie en geluk. Die zich identificeren als iemand die ze niet zijn omdat ze ongelukkig zijn met wie ze wel zijn.

Ik weet het, ik generaliseer, en de ijverige vakkenvullers in de supermarkt krijgen beslist mijn respect, maar het lijkt soms toch of werken in een baan die niet 100% aansluit op je ‘passie’ en je ‘opleiding’, iets volkomen vreemds voor ze is. Zelfs niet als startbaan. Alles moet meteen helemaal goed, meteen perfect, anders dreigen depressie of burn-out. Deze huidige generatie werd niet gewiegd in de deksel van de wolkist, deze generatie had geen twaalf broertjes en zusjes voor wie zij samen met hun moeder en tantes moesten zorgen.  Deze generatie heeft nog maar weinig gezien van alle ellende die de geschiedenis met zich meebrengt.

Er is veel onderzoek gedaan naar de Blue Zones. Hoe kan het dat de mensen daar zo oud worden? Wat is hun geheim? Een echt geheim hebben ze niet kunnen vinden, maar je kunt wel zeggen dat het vaak afgelegen gebieden zijn, waar de inwoners een vrij geïsoleerd bestaan leiden. Hoewel Costa Rica, Italië of Japan weer heel anders zijn dan Griekenland, is het gemeenschappelijke kenmerk van alle Blue Zones in de wereld dat ze er puur eten. Geen bewerkte producten uit de fabriek. Het zijn vaak kleine gemeenschappen, die hecht samenleven en die leven van de landbouw, visserij en veeteelt. De bewoners van de Blue Zones zijn geen stedelingen, ze leven niet in dichtbevolkte gebieden en werken niet in de industrie. Ze leiden een rustig leven, midden in de natuur.  Iets wat de afgelopen honderd jaar steeds zeldzamer is geworden in het westen.  Als we de mensheid willen redden (en niet het klimaat) kunnen we beter naar déze feiten kijken dan naar vermeende toxische stofjes in de atmosfeer, rammelende prognoses en angstige kreetjes over onveiligheid op de werkvloer.